Zatoczek rogowy Ramshorn (Planorbidae) Zatoczki to małe, słodkowodne ślimaki z charakterystycznymi, płaskimi, przypominającymi dyski muszlami. Znane są ze swojej zdolności do szybkiego rozmnażania się, co w zależności od wielkości akwarium może być zarówno zaletą, jak i wadą. Zatoczki Ramshorn są padlinożercami i zjadają
Niemal każdy akwarysta doświadczył w swoim życiu przynajmniej jednej inwazji ślimaków. Na początku pojawia się jeden malutki mięczak, który nie wzbudza żadnego niepokoju – jednak po kilku dniach jest ich całe mnóstwo. Wtedy zastanawiamy się jak szybko i skutecznie poradzić sobie z tym niespodziewanym problemem. Jak pozbyć się ślimaków z akwarium? Czy wszystkie mięczaki są szkodnikami? Ślimaki w akwarium – skąd tak na prawdę się biorą? Jeżeli w twoim akwarium pojawiły się ślimaki akwariowe, być może zastanawiasz się, jak to się stało? Najczęściej są one transportowane wraz ze świeżo zakupionymi roślinami, podłożem oraz rybkami. Nie jesteśmy w stanie ich zobaczyć, ponieważ skrywają się w postaci jajek lub malutkich skorupiaków, których niemal nie da się dostrzec gołym okiem. Wystarczy kilka jaj, aby narobić w akwarium sporo zamieszania. Jak można zapobiegać pojawieniu się w akwarium nieproszonych gości? Otóż istnieje na to kilka sposobów. Zachowując podstawowe środki ostrożności, możemy znacząco obniżyć ryzyko pojawienia się ślimaków w naszym zbiorniku. Co warto robić? wszelkie nowe roślinki warto poddać kwarantannie, zanim umieścimy je w zbiorniku rośliny można wykąpać w roztworze siarczanu miedzi, a następnie wypłukać pod bieżącą wodą przepłukiwać warto też kamienie oraz żwirek Dlaczego jednak te ślimaki akwariowe powinniśmy usunąć z naszych zbiorników wodnych? Ponieważ znacząco obniżają walory estetyczne naszego akwarium oraz namnażają się w bardzo szybkim tempie. Produkują również sporo odchodów, które opadają na dno. Co gorsza, wygryzają dziurki w starannie pielęgnowanych roślinach. Dlatego prędzej czy później większość akwarystów uznaje, że trzeba zabrać się za ich zwalczanie. Jak pozbyć się ślimaków z akwarium? Jeżeli mimo zachowywania wszelkich środków ostrożności pojawiły się u ciebie nieproszeni gości, na pewno zastanawiasz się – jak pozbyć się ślimaków z akwarium bezpiecznie oraz skutecznie? Ślimaki w akwarium mogą zostać usunięte na kilka sposobów Jednym z najprostszych sposobów, który pomoże ograniczyć liczebność populacji szkodników jest umieszczenie w akwarium liścia sałaty. Gdy zwabi on skorupiaki należy wyciągnąć go ze zbiornika wraz ze ślimakami. Na podobnej zasadzie, jednak bardziej profesjonalnej działa pułapka na ślimaki w akwarium. To prosta konstrukcja z przynętą, w którą skorupiaki zostają złapane i nie mogą się wydostać. Następnie wystarczy wyjąć pułapkę wraz ze ślimakami. Jednak metody mechaniczne pozbywania się ślimaków z akwarium eliminują jedynie dorosłe osobniki oraz przyczyniają się do ograniczenia populacji, ale nie do jej całkowitego zlikwidowania. W sklepach akwarystycznych znajdziemy też preparaty zwalczające ślimaki akwariowe. Są one bezpieczne dla roślin i ryb oraz pomagają trwale rozprawić się z problemem. Jednak kurację chemiczną trzeba powtarzać – i to czasami kilkakrotnie, ponieważ większość preparatów nie niszczy jaj. Tylko zwalczając na bieżąco dorosłe osobniki można pozbyć się problemu raz na zawsze. Ślimaki akwariowe również źle znoszą kwaśną oraz miękką wodę – więc obniżenie odczynu pH w zbiorniku wodnym oraz dolanie wody demineralizowane może pomóc w problemie, jednak nie nadaje się do każdego akwarium. Kolejną bezpieczną oraz w miarę prostą drogą do pozbycia się ślimaków jest umieszczenie w zbiorniku rybek, które się nimi żywią. Przykładem może być kolcobrzuch albo bocja wspaniała. Warto jednak wziąć pod uwagę, że niektóre rybki są bardzo terytorialne albo mogą nie czuć się dobrze w naszym zbiorniku. Natomiast w prawie każdym akwarium odnajdzie się inny ślimak wodny – Anentome helena, który z apetytem pożera nieproszone ślimaki. Są one bezpieczne dla akwarium oraz stosunkowo wolno się mnożą, więc nie musimy obawiać się ich inwazji. Czy wszystkie ślimaki w akwarium są szkodliwe? Chociaż często ślimaki w akwarium postrzegane są jako szkodniki, istnieją też gatunki pożądane. Ślimaki do akwarium mogą również wzbogacić życie podwodne, być piękną ozdobą, a nawet istnieją gatunki całkiem użyteczne. Przykładem jest ślimak świderek, który żyje w podłożu. Dzięki temu nie tylko je spulchnia, ale też wyjada z niego resztki oraz martwą materię. Ten przydatny ślimak wodny poprawia więc cyrkulacje wody oraz zapobiega powstawaniu stref gnilnych. Kolejnym pożytecznym przykładem jest ślimak na glony. Może on wyróżniać się atrakcyjnym ubarwieniem oraz oryginalnym kształtem. Ślimaki do akwarium, które zjadają glony – takie jak Clithon czy Neritina wyróżniają się bardzo spokojnym charakterem oraz nie niszczą roślin.
Tak jak u wielu innych pyszczaków narybek jeszcze jakiś czas pływa zawsze blisko matki, a w chwilach zagrożenia wraca do jej pyska. Zarówno pyszczaki z jeziora Tanganika, jak i inne ryby z tego akwenu są bardzo ciekawe do obserwacji, choć sam biotop na pierwszy rzut oka wydaje się dość monotonny. Jego największą wadą jest
Ślimaki stanowią część obsady w wielu akwariach słodkowodnych. Czasami wpuszczane są do akwarium celowo, a czasami potrafią przywędrować np. wraz z nowo zakupioną rośliną. Zdarza się jednak tak, że konkretny gatunek ślimaka staje się pewnego rodzaju plagą w akwarium. Rozmnaża się on w sposób niekontrolowany i dominuje w domowej "kropli" wody. Z nieproszonymi gośćmi można walczyć tak naprawdę na kilka sposobów. Często jednak niemożliwe jest usunięcie ślimaków w 100%, jednak można zdecydowanie ograniczyć ich populację. Zacznijmy może od metod nienaturalnych. Pułapki na ślimaki Oczywiście przy podmianach wody możemy starać się wyłapywać nadmiar ślimaków, jednak efekt jest bardzo krótkotrwały. Na rynku istnieją tzw. pułapki na ślimaki. Są to plastikowe pudełka do których wkładamy odrobinę pokarmu. Mięczaki wędrując po akwarium wchodzą do środka pułapki, jednak nie mogą się z niej już wydostać. Jest to jeden ze skuteczniejszych sposobów mechanicznego usuwania ślimaków. Pułapkę opróżniamy raz na jakiś czas, a następnie ponownie umieszczamy w zbiorniku. Można również spróbować stworzyć samemu coś na zasadzie pułapki np. z małej butelki po wodzie. Ślimak, ślimak pokaż rogi, a dam Ci sałatę Inną metodą jest zastosowanie samej przynęty w postaci np. liścia sałaty. Duży liść umieszczamy w akwarium na dnie i przyciskamy kamieniem. Ślimaki bardzo chętnie rozpoczną żer na takim liściu. Gdy zauważymy dużą ilość ślimaków należy wyciągnąć naszą przynętę i usunąć mięczaki. Preparaty Istnieje na rynku coraz więcej preparatów z przeznaczeniem tępienia ślimaków w akwariach. Należy jednak pamiętać, że jest to zawsze ingerencja chemiczna w zbiorniku i decydować się na nią w ostateczności oraz stosować dokładnie do dawkowania producenta. Oprócz zastosowania metod nienaturalnych istnieje kilka możliwości naturalnego usunięcia części zwierząt z naszego zbiornika. Czas więc przedstawić wrogów ślimaków. Pasiasty i piękny pogromca ślimaków Warto niewątpliwie jako naturalnego wroga ślimaków przedstawić bocję wspaniałą. Fot. Mariusz Król - Bocja wspaniała Ryba idealnie nadaje się na pogromcę mięczaków, które są jej przysmakiem. Niestety należy pamiętać o tym, że bocje wymagają dużego zbiornika, a przez ich apetyt na ślimaki często trafiają one do zbyt małego akwarium. Kolcobrzuchy Bardzo dobrze sprawują się w roli wyjadaczy ślimaków. Czasami można zaobserwować jak szybko potrafią uporać się z plagą w zbiorniku. Fot. Mariusz Król - Kolcobrzuch zielony Fot. Mariusz Król - Kolcobrzuch karłowaty Fot. Mariusz Król - Kolcobrzuch nilowy Mięczaki są bardzo chętnie przez nie zjadane. Należy jednak pamiętać o tym, że ryby są terytorialne i zapewnić im odpowiednie warunki. Każdy z gatunków wymaga również innego zbiornika. Kolcobrzuchy posiadają kostne dzioby, które dzięki rozgryzaniu przez nich muszli są ścierane. Raczej nie polecane początkującym akwarystom. Inne gatunki ryb Z inwazją ślimaków potrafią sobie poradzić także inne gatunki ryb, choć może nie są one tak skuteczne. Mimo wszystko do wyjadaczy zaliczyć można jeszcze takie gatunki jak: pielęgniczka ramireza, giętkoząb czarnobrzuchy, wielkopłetw wspaniały, czy niektóre brzanki. Będzie draka, bo rusza ślimak na ślimaka Niektórym już sam podtytuł może wydać się dziwny. Nic w nim jednak mylnego. Fot. Iwona Borkowska - Anentome Helena (ten mniejszy zjadający większego ślimaka) Otóż istnieją ślimaki tzw. Helenki (Anentome Helena), które odżywiają się innymi ślimakami. Swoją popularność zyskały nie tylko dzięki swojej "pożyteczności", ale również świdrowatej, pasiastej muszli. Najprościej przedstawiając ich "polowania" można powiedzieć, że Helenki posiadają rurkę za pomocą której wysysają swoje ofiary. Skorupiaki też lubią ślimaki Przykładem skorupiaka, który chętnie zaopiekuje się niektórymi z mięczaków jest rak luizjanski Procambarus clarkii. UWAGA: Gatunek Procambarus clarkii jest zaliczany do inwazyjnych gatunków obcych i objęty zakazem chowu, hodowli, oferowania do sprzedaży i zbywania. Pod żadnym pozorem NIE UWALNIAJ gatunku do środowiska naturalnego. Fot. Mariusz Król - Procambarus clarkii Różne gatunki raków potrzebują odpowiednich warunków i muszą być łączone z inną obsadą w odpowiedzialny i odpowiedni sposób. Można zaobserwować w akwarium jak raki dobierają się do muszlowych sąsiadów. WAŻNE: Przed zastosowaniem naturalnych wrogów w walce ze ślimakami należy sprawdzić ich wymagania oraz inne preferencje pokarmowe. Chodzi o to, aby w naszym zbiorniku oprócz niepożądanej plagi zwierzęta nie atakowały pozostałej obsady. Na dobry przykład bocje nie nadaję się do zbiornika z krewetkami, ponieważ te również staną się ich przysmakiem. Warto pamiętać jednak o tym, że ogólnie ślimaki są zwierzętami pożytecznymi. Likwidują strefy beztlenowe (np. żyjące w piasku Świderki), zjadają obumarłe rośliny (szczątki roślin), a także niezjedzone resztki pokarmu. Dlatego też w zbiorniku często są one bardzo potrzebne. Dopóki ich ilość nie staje się dla nas uciążliwa i nie obserwujemy, że wkrótce może tak być, to warto pozwolić im na wykonywanie pracy. Zobacz również: Mariusz Król "marking" - założyciel i redaktor naczelny portalu Pasjonat akwarystyki od dziecka oraz autor wielu publikacji i artykułów dotyczących akwarystyki. Wielokrotny zwycięzca konkursów wiedzy akwarystycznej, a także konkursów na najlepszy zbiornik morski. 50 sztuk - Świderki pożyteczne ślimaki do akwarium. -13%. 68,98 zł. cena z 30 dni. 59, 98 zł. Prywatny sprzedawca. Promowane. KUP TERAZ z Allegro Lokalnie.Fragment artykułu: Witold Perkowski: „Ś” jak ślimak, czyli akwariowe „na dobre i na złe”. Opublikowano drukiem w Magazynie Akwarium nr 11-12/2008 (77-78). Powyższy tytuł nie jest, wbrew pozorom, zapowiedzią felietonu o polskich tasiemcowych serialach telewizyjnych. Chcielibyśmy bowiem powrócić do wielokrotnie już
"Ślimak, ślimak, pokaż rogi" – w dzieciństwie często recytowało się tą formułkę. Niestety w ogrodzie lepiej tego nie robić. Ślimaki to jedne z najbardziej żarłocznych stworzeń spotykanych na działce. Gdy występują w dużej ilości mogą spowodować duże szkody. Jak można się ich pozbyć? Co warto wiedzieć o ślimakach? Ślimaki zeskrobują tkankę miękiszową liści jak również wygryzają w nich duże dziury. W miejscach żerowania pozostawiają charakterystyczny zaschnięty śluz. Szkodnikami są zarówno ślimaki skorupowe jak i nagie. Najdłużej żyją ślimaki skorupowe – nawet do kilku lat, ale największe szkody powodują ślimaki nagie. Ochrona roślin przed ślimakami 1. Stosowanie pułapek z wapna niegaszonego W pobliżu roślin wieczorami warto wysypywać "ścieżki" z wapna niegaszonego (palonego). Zabieg można powtarzać dwu-, trzykrotnie w jednogodzinnych odstępach. Wapno podczas kontaktu z ciałem ślimaka powoduje poparzenie i w rezultacie jego śmierć. Średnia dawka to ok. 3-4 kg na 100 mkw. 2. Pułapki piwne Zimą można wkopywać pojemniki, w które nalewa się piwa będącego smakołykiem dla ślimaków. Pojemniki powinny być na tyle duże, aby ślimaki mogły się w nich potopić. 3. Gnojówka z piołunu Spryskiwanie roślin gnojówką z piołunu odstrasza szkodniki. Preparat wytwarza się rozdrabniając surowiec i zalewając go wodą w proporcji 1:5 lub 1:10 (np. 0,5 kg ziela piołunu na 5 l wody). Po 3-4 tygodniach (uwzględniając mieszanie gnojówki co 1-2 dni) preparat powinien sfermentować i nadawać się do użycia. Za pomocą opryskiwacza nanosimy gnojówkę na powierzchnię liści roślin, chroniąc je tym samym przed ślimakami i innymi szkodnikami. 4. Preparaty chemiczne na ślimaki Ślimak 04 GB 200, środek ślimakobójczy o działaniu kontaktowym i żołądkowym w formie granulowanej. Środek należy rozsypywać w miejscach żerowania szkodników (np.: w międzyrzędziach w warzywniku). Nie jest toksyczny dla ludzi i pszczół; Bayer Mesurol Alimax 02 Rb, działający podobnie jak powyższy środek, można używać również w niskich temperaturach. Dość szybko wchodzi w reakcję, powodując, że ślimaki nie pozostawiają za sobą śluzu; NEMASLUG - preparat zawierający nicienie, które wnikają w ciała ślimaków powodując ich powolną śmierć. Ślimaki po 3-5 dniach od zaatakowania przez nicienie przestają się odżywiać a po 1-2 tygodniach giną; preparat stosuje się podlewając lub spryskując rośliny; Żel przeciw ślimakom 1000 ml/Unichem – bezzapachowy żel, który umieszcza się w wokół roślin. Tworzy nieprzystępną osłonę, chroniącą przed mięczakami; Femanga Schneckenstopp – preparat na ślimaki żerujące w oczku wodnym, stawie lub... w akwarium. Preparat nie ma negatywnego wpływu na ryby, po jego zastosowaniu należy tylko wymienić ok. 30% wody w zbiorniku; 5. Ręczne wyłapywanie ślimaków Alternatywą pozostaje... Zbieranie ślimaków i likwidacja lub wypuszczenie na terenach odległych. Przy zbieraniu warto posłużyć się wabikami – plastrami buraków, marchwi, ziemniaki czy kapusty. Profilaktyka Wiadomo, że zawsze lepiej zapobiegać masowemu żerowaniu ślimaków, niż je potem zwalczać. Jest wiele sposobów, aby zminimalizować populację mięczaków w ogrodzie. Śmiało można pokusić się o stwierdzenie, że liczba ślimaków w ogrodzie jest wprost proporcjonalna do stopnia jego zaniedbania, chociaż to nie jest oczywiście regułą. 1. Ogród bez zarośli Unikanie tworzenia się w gęstych zarośli w ogrodzie. Regularne koszenie trawy. Likwidacja chwastów, szczególnie tych bujniejszych pozwoli ograniczyć liczbę mięczaków w ogrodzie. 2. Spulchnianie gleby Spulchnianie gleby, np. na warzywniku, w dni słoneczne. Co prawda gleba będzie przez to bardziej sucha, ale to także większa szansa na likwidację jaj ślimaków, znajdujących się w glebie. 3. Przyciąganie do ogrodu pożytecznych stworzeń Ślimaki są chętnie zjadane przez ptaki, jeże, ropuchy, chrząszcze biegacze i jaszczurki. O ile ptaki można zachęcić, aby przylatywały do ogrodu, dokarmiając je zimą i dostarczając świeżej wody latem – w pozostałych przypadkach trzeba ograniczyć swoje działania do niewypłoszania innych stworzeń. Są oczywiście sposoby na stworzenie ogrodu przyjaznego jeżom, ale niektóre z nich jednocześnie przyciągają ślimaki. 4. Utrzymywanie porządku w ogrodzie Nie tylko dbanie o podcinanie i prawidłowy wzrost roślin ogranicza występowanie mięczaków. Trzeba przede wszystkim pozbyć się naturalnych kryjówek dla nich – rozłożonych w nieładzie wilgotnych desek, gór kamieni, itp. 5. Stosowanie ochronnego podłoża Ślimaki można zniechęcić do żerowania na roślinach, jeśli utrudni im się dostęp do nich, stosując ochronne podłoże. Mogą to być szerokie 20-40 centymetrowe pasy trocin lub piasku wymieszanego z popiołem. Czasem domowym sposobem przekazywanym pokoleniowo... podobną funkcję pełnią rozbite skorupki jaj. 6. Kompostownik albo... ślimaki To niestety dylemat. Kompostownik jest niezwykle przydatny w ogrodzie. Pozwala na zniwelowanie niepotrzebnej materii organicznej, jednocześnie zamieniając ją na nawóz. Kompostowniki to również wylęgarnie ślimaków, więc czasem trzeba dokonać wyboru. Oczywiście decydując się na pozostawienie kompostownika, nie zaszkodzi podlać go gnojówką z piołunu... Co może w pewnym stopniu ograniczyć liczbę mięczaków. Tekst: Michał Mazik, zdjęcie tytułowe: jhenning/Pixabay, Zofia AndrukowiczNq4agM.